Άη Κομμένο

Γράφουν ο   Χριστόφορος Ευθυμίου και η Μαρίκα Γκόνη

Μια δυνατή κραυγή θύμησης και ευγνωμοσύνης προς όλα τα θύματα του ναζισμού:

"Δεν σας ξεχάσαμε/Είναι η καρδιά μας ένα ευρύ πεδίο αναστάσεως/Δεν σας αφήσαμε άνιφτους και άντυτους, όλο αίματα, τρύπες και χώματα./Μάρτυς ο ήλιος μας δεν σας ξεχάσαμε! (...) Αν μπορείτε ν' ακούσετε τη σιωπή μας, ακούστε τη/ Αδελφοί. Συγχωρέστε μας. Δεν σας ξεχάσαμε!" Νικηφόρος Βρεττάκος

Ένας απολογισμός, ένας όρκος, ένα μνημόσυνο για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και πάνω απ’ όλα ένας λόγος Τιμής. Δεν σας ξεχάσαμε! Δεν σας ξεχνάμε! Η θυσία σας, μας ατσαλώνει να αγωνιστούμε για να μην περάσει πια ο φασισμός. Ήταν μια σκηνή καθαρά διδακτική, όταν ο Χρίστος Τούμπουρος, που είχε όλο τον συντονισμό και ήταν ο συντάκτης των εξαίρετων κειμένων, που ανέγνωσαν εκπληκτικά η Χριστιάννα Μανιά και η Χρυσάνθη Γερονίκου παρουσίασε τους Στέφανο Κριτσιμά και την Μαρία Μάλλιου, επιζήσαντες της θηριωδίας των ναζιστών στο Κομμένο Άρτας με τα εξής:

«Όταν Ο Μπρεχτ είδε τον κόσμο στις πλατείες των πόλεων να πανηγυρίζει για το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου είπε τα εξής:

‘’Μην χαίρεστε που σκοτώσατε το κτήνος. Η σκύλα που το γέννησε ζει και είναι πάλι σε οργασμό.’’

Λόγια επίκαιρα, όσο ποτέ. Γι’ αυτό και εμείς έχουμε υποχρέωση να υπηρετούμε την παρακαταθήκη που άφησαν αυτοί ήρωες - θύματα της φασιστικής Γερμανικής θηριωδίας. Πώς θα το πετύχουμε αυτό; Όταν με τις πράξεις και τον αγώνα μας θα μπορούμε να κοιτάξουμε στα μάτια τα δυο θύματα -όλα τα θύματα- της ναζιστικής θηριωδίας στο Κομμένο. Τον Στέφανο Κριτσιμά και την Μαρία Μάλλιου».

Και αμέσως αναγνώστηκαν τα εξής: «Πίσω από το σπίτι μου βρήκα σκοτωμένους τον πατέρα μου, που πρέπει να τον είχαν σκοτώσει από τους πρώτους, και τη γιαγιά μου. Ο πατέρας μου ήταν πυροβολημένος στο στόμα, η σφαίρα είχε βγει πίσω από το κρανίο του. Έσκυψα να τον δω από κοντά, τα δόντια του ήταν σπασμένα. Νέος ήταν ο πατέρας μου τότε, 40 χρονών άντρας. Λίγο πιο πέρα βρήκα σκοτωμένη την αδελφή μου». Λόγια του Στέφανου Κριτσιμά.

«Από τα 12 μέλη της οικογένειας σώθηκαν μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία Μάλλιου, δεκατριών και δέκα χρόνων. Οι ναζί σκότωσαν τη νύφη και το γαμπρό»

Κυρίες και κύριοι, Τους έχουμε μαζί μας…

Ήταν μια στιγμή που η ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα σείστηκε στην κυριολεξία από εκτεταμένα χειροκροτήματα. Για πολλά λεπτά της ώρας όλοι/ες όρθιοι χειροκροτούσαν αδιάλειπτα μέχρι που τους βράβευσαν. Ήταν αληθινά η πρώτη βράβευση αυτών των ηρώων, που ένιωσαν στο πετσί τους τη βαρβαρότητα και τη θηριωδία του ναζισμού. Ήταν ακριβώς η αιτία που ανάγκασε τον συγγραφέα του βιβλίου «Αγαπημένη μου αδελφή Άλεξ, Δημήτρη Βλαχοπάνο να φωνάξει δυνατά: «Αυτό που γίνεται απόψε στην Ηλιούπολη είναι μια δικαίωση αγώνων όλων των κατοίκων του Κομμένου».

Τιμήθηκαν με μια αναμνηστική πλακέτα που έγραφε: Στον/στην ….που βίωσε τη ναζιστική θηριωδία ΕΝΔΕΙΞΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ. Οικουμενικό και Διαχρονικό Σύμβολο Αντίστασης. Λόγια λιτά, γεμάτα περιεχόμενο και ευγνωμοσύνη. Ήταν η στιγμή που σείστηκε η αίθουσα με τα «Μπράβο πρόεδρε!».

Σε μια ατμόσφαιρα βαθύτατης κατάνυξης και απόλυτης αναδίφησης της ιστορικής μνήμης πραγματοποιήθηκε στην Ηλιούπολη (21 Οκτωβρίου 2016), στο Δημαρχιακό Θέατρο η εκδήλωση που αφορούσε: «Τα μαρτυρικά χωριά της Ηπείρου. Η σφαγή στο Κομμένο Άρτας».

Μια εκδήλωση που αληθινά ήταν αντάξια των προσδοκιών όλων των Ηπειρωτών που από νωρίς κατέκλυσαν την αίθουσα και με υπομονή περίμεναν αρκετή ώρα την έναρξη. Κατά γενική ομολογία ήταν άρτια οργανωμένη και καθήλωσαν όλους επιβάλλοντας μια ιερή μυσταγωγία καθόσον επρόκειτο για «μια κατάθεση ψυχής, ένα συλλείτουργο ψυχών – οδηγών εθνικής επιβίωσης ιεραποστόλων οικουμενικών αξιών και πανανθρώπινων μηνυμάτων και διδαγμάτων ανθρωπισμού και ελπίδας».

Ξεκίνησε η εκδήλωση με ένα μοιρολόγι - προϊδεασμός τι θα ακολουθήσει. Αμέσως οι δυο νεαρές Χριστιάννα Μανιά και Χρύσα Γερονίκου καλωσόρισαν όλους/ες και με λόγια που άγγιζαν αληθινά την ψυχή μας «Η μουσική γίνεται θρηνολόγημα σε ακρότατους φθόγγους και μετατρέπεται σε χείμαρρο οδυνηρής αρμονίας. Στην αρμονία του λυγμού. Για τα μαρτυρικά χωριά της Ηπείρου», έδωσαν τοπ έναυσμα στους Λαλητάδες να μοιρολογήσουν. Και ο θρήνος ακουμπούσε την ψυχή μας, βαθιά, πολύ βαθιά. Ήταν τέτοιο το μοιρολόγι που σού έρχονταν να κλάψεις, «να πλαντάξεις στο κλάμα».

Ακολούθως ανέβηκε στο βήμα ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ηπειρωτών Ηλιούπολης, ο οποίος με μια ομιλία γεμάτη συναίσθημα, αλλά και περιεχόμενο παρουσίασε την απόφαση του Συλλόγου να οργανώσουν αυτή την εκδήλωση. «Αποτίουμε, λοιπόν, φόρο τιμής στη μνήμη των ανθρώπων που χάθηκαν από τη ναζιστική θηριωδία και ταυτόχρονα στέλνουμε και το μήνυμα: “ποτέ πια φασισμός. Όχι άλλα εγκλήματα σε βάρος της ανθρωπότητας”».

Χαιρέτησαν την εκδήλωση ο Δήμαρχος Ηλιούπολης Βασίλης Βαλασόπουλος και ο Πρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας Γιώργος Δόσης.

Κι άρχισε μια ποιητική περιγραφή της συμφορά

 για τους νεκρούς Γυρεύουν το ψωμί που δε φάγανε/Γυρεύουν τον ήλιο που τους κλέψανε/Γυρεύουν τη ζωή που τους κόψανε, που εναλλάσσονταν με το θρηνολόγημα (σε βίντεο) της Μαρίας Λάμπρη και τις αφηγήσεις της Αγαθής Βλάχου, Αρτεμισίας Κοντογιάννη και Αλέξανδρου Μάλλιου, που επέζησαν της συμφοράς. Εξαίρετα κείμενα αληθινά ποιητικά δημιουργήματα.

Το δεύτερο μέρος αφορούσε την παρουσίαση του ματωμένου γάμου στο Κομμένο. Μια θλιβερή ιστορία που από τα 12 μέλη της οικογένειας του Μάλλιου σώθηκαν μόνο δύο. Ο Αλέξανδρος και η Μαρία. Εξαιρετική και κατατοπιστική ανάλυση που συνοδεύονταν από τα τραγούδια της νύφης που έπαιξαν με περισσό συναίσθημα οι Λαλητάδες.

Ο Δημήτρης Βλαχοπάνος κατασυγκινημένος και με τρεμάμενη φωνή μόλις ανέβηκε στο βήμα και ανέλυσε τα βιώματά του που τον έσπρωξαν να γράψει την ιστορία τους γάμου. Ευχαρίστησε το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Ηπειρωτών Ηλιούπολης και κάλεσε στο βήμα τον εμπνευστή, όπως είπε, διοργανωτή και συντάκτη των κειμένων Χρήστο Τούμπουρο, ο οποίος με λιτότητα παρουσίασε τους Στέφανο Κριτσιμά και Μαρία Μάλλιου, επιζώντες του ολοκαυτώματος του Κομμένου.

Ήταν πράγματι μια εθνική εκδήλωση, «για να διατηρηθεί το σιγαλό, βιολετί, καρδιοχτύπι του ηλιοβασιλέματος και να κρατήσει τη ζωή ακέραιη, άσπιλη και αμόλυντη. Νικηφόρα και περήφανη».

Παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος Ηλιούπολης Βασίλης Βαλασόπουλος, οι πρώην Δήμαρχοι Ηλιούπολης Θεόδωρος Γεωργάκης και Αναγνώστου, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ηλίας Πανταζόπουλος, καθώς και σύσσωμο σχεδόν το Δημοτικό Συμβούλιο, οι πρωτοπρεσβύτερος Ηπειρώτης Σωτήρης Χριστοδούλου με άλλους εκπροσώπους ναών Ηλιούπολης, καθώς και ο προϊστάμενος της Αγίας Μαρίνας αρχιμανδρίτης κ. Σεραφείμ, ο Ηπειρώτης Υφυπουργός κ. Γιάννης Μπαλάφας, ο πρώην υπουργός Μιχάλης Καχριμάκης, ο Πρόεδρος της Π.Σ.Ε. Γιώργος Δόσης και ο Α΄ Αντιπρόεδρος Κωνσταντλινιος Κωνής και Β΄ Αντιπρόεδρος Κώστας Ζηκόπουλος, τα μέλη Δημήτρης Τσούτσης, Αντώνης Κοντός, Ελευθερία Σιαμέτη, εκπρόσωποι από όλους σχεδόν τους Συλλόγους Ηπειρωτών Αττικής, (διακρίναμε τον εξαίρετο Γιώργο Κωτσαντή, τον Μιχάλη Στέφο, την Μαρίκα Γκόνη και τον Κωστα Παπαπάνο), ο πρώην πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Γεώργιος Κούρτης, ο πρώην πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Σεφτελής.

Συγχαρητήρια στον σύλλογο Ηπειρωτών Ηλιούπολης και στον αεικίνητο και πάντα ευγενικό πρόεδρό του κ. Νίκο Σπέγγο. Συγχαρητήρια στον ακούραστο εργάτη της Ηπειρώτικης Παράδοσης Χρίστο Τούμπουρο που τόσα συνεχώς μας δίνει. Αναμένουμε μα αγωνία το επόμενο έργο του. Το γνωρίζουμε και το προαναγγέλλουμε. 22 Φεβρουαρίου 2017 στον ίδιο χώρο. «Ήπειρος . 100 χρόνια ελεύθερη». Θα προηγηθεί το θεατρικό του έργο «Ηπειρώτισσα Γυναίκα» που θα ανεβάσει η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας (11 Δεκεμβρίου) στο Δημοτικό Θέατρο Καλλιθέας.

romiazirou.blogspot.gr