Άη Κομμένο

Στην κρατική τηλεόραση της Αυστρίας προβλήθηκε την περασμένη Παρασκευή 30 Αυγούστου το Κομμένο και η τραγική του ιστορία. Η σφαγή του Κομμένου αποτέλεσε μέρος του ντοκιμαντέρ διάρκειας 47.34 λεπτών με θέμα «Αιματοβαμμένο εντελβάις» της σειράς «Ντοκιμαντέρ & Ρεπορτάζ | Άνθρωποι και δυνάμεις», που επιμελήθηκε και ολοκλήρωσε ο Αυστριακός δημοσιογράφος Robert Gokls. Στην ιστορία του Κομμένου αφιερώνονται περίπου 10 λεπτά, στη διάρκεια των οποίων καταθέτουν τη μαρτυρία τους οι επιζώντες της σφαγής Δήμητρα Αποστόλου, Γρηγόρης Σκάρας, Γρηγόρης Κοντογιάννης και Αρτεμισία Κοντογιάννη. Μιλούν, επίσης, ο Δημήτρης Βλαχοπάνος και ο Ηλίας Λάμπρης, οι οποίοι και συντόνισαν τα γυρίσματα στο Κομμένο.

Σημειώνεται ότι για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ βρέθηκε στο Κομμένο τον περασμένο Μάη για δύο μέρες αυστριακό συνεργείο αποτελούμενο από τον δημοσιογράφο Robert Gokls, δύο τεχνικούς και την ελληνίδα δημοσιογράφο Φένια Χαλά. Ελπίζουμε σύντομα να μεταγλωττιστεί και στα ελληνικά και να προβληθεί από τα ελληνικά μέσα. Προς το παρόν, όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να παρακολουθήσουν το ντοκιμαντέρ στο Internet και να εστιάσουν μεταξύ 25.45΄ – 31.20΄ και μεταξύ 42.42΄ – 44.30΄.

Το ολοκαύτωμα του Κομμένου

Κομμένο: μικρό χωριό της Άρτας, χωμένο στην άκρη του Αμβρακικού και κρυμμένο στις εκβολές του ποταμού Αράχθου. Τα χαράματα της Δευτέρας 16 Αυγούστου 1943 120 στρατιώτες της 1ης γερμανικής μεραρχίας εντελβάις, που έδρευε στην κοιλάδα του Λούρου, το περικύκλωσαν και το ’καναν στάχτη δολοφονώντας 317 κατοίκους. Μεταξύ αυτών 72 παιδιά 4 μηνών έως 10 χρονών. Αφανίστηκαν 20 οικογένειες.
Λίγες μέρες νωρίτερα, στις 12 Αυγούστου, ο διοικητής του 98ου Συντάγματος Γιόζεφ Ζάλμινγκερ ενημέρωνε ψευδώς τις προϊστάμενες αρχές ότι το Κομμένο βρίσκεται στα χέρια συμμοριτών. Το Σάββατο 14 Αυγούστου έλαβε διαταγή να προετοιμάσει αιφνιδιαστική επιχείρηση κατά της διαπιστωμένης συμμορίας στο Κομμένο. Η επιχείρηση θανάτου ανατέθηκε στο 12ο λόχο, διοικητής του οποίου ήταν ο υπολοχαγός Ρέζερ, στέλεχος της νεολαίας του Χίτλερ, φανατικός ναζί και αποκαλούμενος Νέρων.
Οι στρατιώτες, πάνοπλοι με οβιδοβόλα, πολυβόλα, οπλοπολυβόλα, χειροβομβίδες και καραμπίνες, έλαβαν, την ώρα που έσκαγε ο ήλιος, το σύνθημα της «επίθεσης εναντίον των ανταρτών». Και ξεκίνησαν το μακελειό με στόχο τους την εξαφάνιση χωρίς έλεος από γης ολόκληρου του χωριού. Έκαιγαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους και σκότωναν με απερίγραπτη αγριότητα άντρες, γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Ακόμη και νήπια. Κρατώντας μια χειροβομβίδα στα χέρια τους, έσπρωχναν βίαια τις πόρτες των σπιτιών και τα έκαναν κάρβουνο.
Ολόκληρες οικογένειες κάηκαν ζωντανές πριν ξυπνήσουν και καταλάβουν τι γίνεται γύρω τους. Άλλοι βγήκαν στους δρόμους και έπεφταν απ’ τις σφαίρες που θέριζαν το χωριό. Ανθρώπινα σώματα έγιναν κομμάτια ή διαλύθηκαν εντελώς και δε βρέθηκαν ποτέ.
Έξι ώρες κράτησε η σφαγή. Δρόμοι, αυλές, καμένα σπίτια, χαντάκια, κήποι, η πλατεία, ολόκληρο το χωριό γέμισε πτώματα, που μερικά έμεναν άθαφτα, αφού δεν απέμεινε κανείς ζωντανός απ’ τους συγγενείς για να τα θάψει.
Ο Θόδωρος Μάλλιος τελούσε τους γάμους της κόρης του Αλεξάνδρας. Τους έκαψαν και τους σκότωσαν όλους. Έστησαν στο φράχτη σαράντα. Από τα 12 μέλη της οικογένειας σώθηκαν μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία, δεκατριών και δέκα χρόνων. Οι ναζί σκότωσαν τη νύφη και το γαμπρό.
Μόνη σωτηρία διαφυγής το ποτάμι. Πλήθος κόσμου έτρεχε κατά εκεί. Άλλοι ρίχνονταν στα νερά για να περάσουν απέναντι. Κι άλλοι κρέμονταν απ’ τις βάρκες και πάλευαν τρέμοντας να γλιτώσουν τον εφιάλτη. Κι εκεί πνίγηκαν δεκαεφτά.
Το μεσημέρι οι ναζί εγκατέλειψαν τροπαιούχοι το Κομμένο, αφήνοντας πίσω τους ερείπια, καπνούς και 317 τραγικά θύματα. Η μνήμη πονά και γυρεύει δικαιοσύνη και αποζημίωση. Το έγκλημα του Κομμένου δεν παραγράφεται.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ VIDEO