Άη Κομμένο

Γράφει ο Δημήτρης Βλαχοπάνος

Κοπέλες απ’ το Δίστομο, φέρτε νερό και ξίδι. Νίκος Καββαδίας

Βρεθήκαμε και φέτος όλοι οι παλιοί και καλοί φίλοι εκεί. Στο Δίστομο της θυσίας και του αγώνα που δεν αφήνει τη σκόνη του χρόνου να σκεπάσει το έγκλημα που διέπραξαν πριν 74 χρόνια οι ναζί στρατιώτες της Γερμανίας, εκτελώντας μέσα στα σπίτια τους 218 ανυπεράσπιστους ανθρώπους κάθε ηλικίας και κάθε φύλου. Κι ήταν η παρουσία μας κάτι σαν λίγο λάδι ψυχής, που πέφτει στο καντήλι της μνήμης για να καίει άσβηστη η φλόγα του πάνω από τις μαρτυρικές μορφές εκείνων που πλήρωσαν με το αίμα τους την αγριότητα και την κτηνωδία του ναζισμού και του φασισμού.

Δηλώσαμε με το σφίξιμο των χεριών μας και την υπόσχεση πως θα ξαναβρεθούμε σύντομα ότι οι μαρτυρικοί τόποι της χώρας μας και του κόσμου δεν είναι απλά και μόνο ένα προσκλητήριο των νεκρών που έμειναν στη συλλογική μνήμη αθάνατοι. Είναι μαζί και ένα προσκλητήριο των ζωντανών εκείνων που δεν εννοούν να παραδώσουν στη λήθη το κακό, για να του επιτρέψουν έτσι να επαναληφθεί και να βυθίσει τον κόσμο ξανά στην απόγνωση και στο πένθος. Με όσο μερίδιο αναλογεί στον καθένα. Ή με αυτό που έχει αλλιώς ειπωθεί και γραφτεί: «ο καθείς και τα όπλα του».

Το Κομμένο, το Δίστομο, τα Καλάβρυτα, η Βιάννος, η Μουσιωτίτσα, ο Χορτιάτης, το Μεσόβουνο, οι Πύργοι, η Κλεισούρα, το Δοξάτο, τα Κερδύλια, οι Λιγκιάδες κι εκατοντάδες ακόμα χωριά της πατρίδας μας είναι η ανοιχτή σελίδα της ζωντανής ιστορίας μας. Και είναι, γι’ αυτό ακριβώς, κι ένα διαχρονικό και οικουμενικό αίτημα: να πυκνώσουν οι πράξεις άμυνας απέναντι σε ό,τι υποσκάπτει και υπονομεύει την άρνηση να λησμονήσουμε και να συγχωρήσουμε το κακό. Αλλά να πυκνώσουν μαζί και οι πράξεις επίθεσης που απαιτούν δικαιοσύνη και αποζημίωση, που απαιτούν με άλλα λόγια να πληρώσει το κράτος της Γερμανίας όλα αυτά που οφείλει στη χώρα μας για τις σφαγές που προξένησε, για τις απίστευτες διαρπαγές που τις συνόδευσαν και τις ανείπωτες καταστροφές που προκάλεσαν.

Γιατί οι σιδερόφρακτοι Γερμανοί στρατιώτες δε στράφηκαν εναντίον ένοπλων και οργανωμένων αντιστασιακών ομάδων, για να λύσουν τους λογαριασμούς που είχαν μαζί τους. Στράφηκαν εναντίον άοπλων, ανυπεράσπιστων και ανυποψίαστων ανθρώπων, που το μόνο αμάρτημά τους ήταν η άρνησή τους να συμβιβαστούν με την υπεροψία και τη βία των ξένων δυνάμεων κατοχής. Όπως τόνισε ο δήμαρχος Διστόμου, Αράχοβας και Αντίκυρας Γιάννης Γεωργακός στην ομιλία του, «οι σφαγιασθέντες Διστομίτες υπήρξαν τα θύματα μιας αποτρόπαιης, απόλυτα συνειδητής και επιλεγμένης ιδεολογίας που εφαρμόστηκε με ευλαβική συνέπεια από τους οπαδούς της. Δεν επέλεξαν οι ίδιοι να είναι τα θύματα της σφαγής, ούτε είναι τα θύματα μιας τυχαίας συμπλοκής ή μιας εκρηκτικής αναμέτρησης. Είναι ακριβώς τα θύματα της σκληρής πρακτικής των αντιποίνων που εφάρμοσαν συστηματικά και απαρέγκλιτα οι ναζιστές».

Αυτή την επιλεγμένη πολιτική ιδεολογία και την πρακτική των αντιποίνων και των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων κληθήκαμε να καταγγείλουμε και να καταδικάσουμε με κάθε ειρηνικό μέσο οι εκπρόσωποι των μαρτυρικών τόπων, αλλά και απλοί πολίτες που δώσαμε ευλαβικά το παρών μας στο Δίστομο την Κυριακή 10 Ιουνίου.

Και ήταν εκεί ο Αργύρης Σφουντούρης, που τη μέρα εκείνη έχασε τους γονείς του, τους συγγενείς και το σπίτι του κι έμεινε ορφανός σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών. Και πάλεψε κι άντεξε. Και μορφώθηκε στην Ελβετία όπου βρέθηκε και σπούδασε μαθηματικά, πυρηνική φυσική και αστροφυσική στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Ήταν εκεί ο φίλος Γερμανός Lars Reissmann, ο εκπληκτικός αυτός επιστήμονας και άνθρωπος που μάχεται μαζί με τους φίλους του και συντρόφους του της οργάνωσης Α/Κ Δίστομο Αμβούργο να πληρώσει η Γερμανία τις οφειλές της στη χώρα μας και να μη μένει ατιμώρητο το κακό κι αυτοί που το πράττουν. 

Περιορίζομαι μόνο σ’ αυτούς. Και αναφέρω επιγραμματικά πως πολιτικά πρόσωπα, εκπρόσωποι μαρτυρικών τόπων, δήμαρχοι και τοπικοί πρόεδροι, μέλη συλλόγων και ενώσεων, επώνυμοι και ανώνυμοι τίμησαν τη θυσία του Διστόμου και τοποθέτησαν ένα ελάχιστο κομμάτι της ψυχής τους στον τύμβο της κοινής μνήμης και του συλλογικού αγώνα κατά του ναζισμού και του φασισμού.