Κομμένο: πολύς ο δρόμος του ακόμα

Το Κομμένο δεν είναι απλά ένας μαρτυρικός τόπος όπως τόσοι και τόσοι στην Ελλάδα και στον κόσμο. Το Κομμένο είναι η πιο τραγική και πιο αιματοβαμμένη σελίδα των εγκλημάτων πολέμου που διέπραξαν οι στρατιώτες της 1^ης μεραρχίας ορεινών καταδρομών της βέρμαχτ, του τακτικού δηλαδή γερμανικού στρατού, όχι των Ες Ες. Στο Κομμένο εφαρμόστηκε με απόλυτη πειθαρχία το χιτλερικό δόγμα «βία χωρίς όρια», έτσι που να λειτουργεί ως ένα μήνυμα τρομοκρατίας στους υπόλοιπους πληθυσμούς των χωρών και των πόλεων της Ελλάδας: καθίστε καλά, υποταχτείτε στην παντοδυναμία μας, σταματήστε να στηρίζετε τους αντάρτες, γιατί θα πάθετε αυτά που έπαθε το Κομμένο!

Πουθενά αλλού δεν ξεκληρίστηκε ο μισός περίπου πληθυσμός μέσα σε λίγες ώρες ενός πρωινού. Πουθενά αλλού δεν ξεκίνησε ο αφανισμός ολόκληρου του χωριού από τα βαθιά χαράματα. Πουθενά αλλού οι κάτοικοι δε γιόρταζαν την προηγούμενη μέρα το πανηγύρι τους. Και πουθενά αλλού δε γινόταν την προηγούμενη μέρα γάμος, όπως ο ματωμένος γάμος της Αλεξάνδρας στο Κομμένο. Οι επιδρομείς ρήμαξαν, έκαψαν, δολοφόνησαν, βίασαν, άρπαξαν, κακοποίησαν με απίστευτη αγριότητα. Τρόμαξαν και οι ίδιοι με το θανατικό και την κτηνωδία που άφησαν πίσω τους. 317 νεκροί! 36 βρέφη και νήπια έως πέντε χρονών! Η εκκαθαριστική επιχείρηση εναντίον του Κομμένου δεν ήταν παρά μια ακραία τρομοκρατική πράξη, που αιφνιδίασε ακόμη και τους εμπνευστές της και εκτελεστές της!

Σήμερα, 76 χρόνια από τη μαύρη εκείνη Δευτέρα της 16^ης Αυγούστου 1943, μπορούμε να πούμε πως το ενδιαφέρον πολλών συμπολιτών μας και, ιδίως, δασκάλων επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στο ιστορικό της σφαγής του Κομμένου. Και νιώθουν την εσώτερη ανάγκη να επισκεφτούν το Κομμένο για να γνωρίσουν από κοντά ένα χωριό που το έπνιξε μέσα στη στάχτη, στις φλόγες και στο αίμα η ναζιστική πολεμική μηχανή της Γερμανίας.

Το πρωί της Πέμπτης, 24 Οκτωβρίου, επισκέφτηκαν το Κομμένο οι τρεις τελευταίες τάξεις του 3^ου δημοτικού σχολείου Αμφιλοχίας. Ο διευθυντής του σχολείου Λάμπρος Τραγουδάρας και οι εκπαιδευτικοί που συνόδευαν τους μαθητές τους στάθμευσαν στην πλατεία του χωριού και, αφού ξεκουράστηκαν για λίγο στο κεντρικό καφενείο, συγκεντρώθηκαν μπροστά στο μνημείο με τα 317 ονόματα των θυμάτων του ναζισμού για μια πρώτη ενημέρωση. Στη συνέχεια παρακολούθησαν στην αίθουσα προβολών του χωριού ένα βίντεο με το ιστορικό της σφαγής μέσα από μαρτυρίες επιζώντων της καταστροφής, το οποίο επιμελήθηκε ο τοπικός σύμβουλος της τοπικής κοινότητας Κομμένου Ηλίας Λάμπρης. Μετά το τέλος της προβολής οι μαθητές έθεσαν ερωτήσεις, αλλά και σχολίασαν το γεγονός της σφαγής και τα επιμέρους επεισόδια.

Την επόμενη μέρα, Παρασκευή 25 Οκτωβρίου, ο Ηλίας Λάμπρης επισκέφτηκε το Μουσικό Σχολείο Πρέβεζας και πρόβαλε το χρονικό του ολοκαυτώματος του Κομμένου. Ο Δημήτρης Βλαχοπάνος επισκέφτηκε το 4^ο Γενικό Λύκειο Βόλου, όπου αντί επετειακής γιορτής ο διευθυντής και ο σύλλογος διδασκόντων αποφάσισαν να αφιερώσουν την ημέρα αυτή στην ιστορία του Κομμένου και στην τραγική του σελίδα.

Είναι περιττό να σημειωθεί η έκδηλη συγκίνηση των μαθητών από την έκταση της καταστροφής και την εγκληματική παραφορά των στρατιωτών της βέρμαχτ. Με το τελικό συμπέρασμα να επικεντρώνεται στην καταγγελία του ναζισμού και του ρατσισμού από τη μια και στην παραδοχή της ειρήνης και της συναδέλφωσης των ανθρώπων και των λαών ως πολύτιμης και αναντικατάστατης αξίας από την άλλη.

Απομένει πολύς δρόμος ακόμα. Όσο έχουμε τη δύναμη, θα τον περπατάμε. Με την ανάγκη μέσα μας να κοινωνούμε την ιστορία του Κομμένου, ώσπου να το καταστήσουμε κάποτε ένα πάρκο ειρήνης, φιλίας και ανθρωπιάς.

ΠΡΕΒΕΖΑ